درمان دمل (بیخ کته یا دولت دانه)
راهکارهای تخصصی برای تشخیص و درمان مؤثر دمل های جلدی در شفاخانه جلدی کارا
دمل یا دانه بیخ کته (فورونکل) چیست؟
دمل یا دانه دنبل که بنام بیخ کته که پشتو به ان ښنځې گفته میشود عبارت از یک آبسه حاد و دردناک پیاز مو و اطراف مجاور آن است که بشکل دانه مدور و سخت ودردناک بوجود آمده و عامل آن استافیلوکوکسی است که بالاخره در مرکز زخم بوجود امده و قیح یا چرک ان خارج میگردد. بیخ کته درد شدید داشته خصوصا اگر در نواحی بینی دستها و یا پاها بوجود اید. تب در اکثر واقعات موجود نیست اما در صورتیکه چند پیاز مو را مصاب کند سبب درد میشود.
نکات کلیدی
- عفونت دردناک فولیکول مو و بافت اطراف آن
- عامل اصلی: باکتری استافیلوکوک
- مناطق شایع: زیر بغل، گردن و تنه
- ممکن است خودبخود بهبود یابد (Blind boil)
علائم هشدار
- دانه سرخرنگ و دردناک پیشرونده
- سرخی و گرمی ناحیه
- تشکیل سر سفید (چرک)
- تب در موارد شدید
علل و عوامل خطر
دمل به اثر تخریش جلد و یا خاریدن در جلد بوجود می‌آید میکروب داخل پیاز مو نفوذ نمودن سبب التهاب درد و تورم میگردد و نزد کسانی که نقیصه معافیتی با مرض شکر نزد شان موجود باشد. در کسانیکه سبوریا دارند، یا الکهولیک هستند، یا سوء تغذی داشته و کمخون می‌باشند دیده میشود و از اثر تلقیح بنفسه بیخ کته بصورت متکرر در نواحی مختف بدن بوجود می‌آید.درچنین حالا باکتری مسول بیخ کته در سوراخهای بینی ، زیر بغل و نواحی رانها برای خود مخفیگاه یا کالونی هایی ساخته و بصورت متکرر از انجا انتشار وسبب مرض در تواحی مختلف بدن میگردد ورت
یافته های بالینی در شفاخانه ها
در دهه اخیر اپیدمی های مرض در شفاخانه ها دیده شده که اکثراً مقاوم بوده و از نوع Phage type 80-81 می‌باشد.
هیستوپاتولوژی
لوحه پاتولوژی شامل آبسه های عمیق که با ارتشاح لنفوسیت و پلی مورفونوکلئر توام است. این تغییرات در فولیکول موهای مصاب شده دیده میشود.
درمان دمل (تداوی)
تداوی خانگی شامل تربند با اب داغ و کرفتن دوای ضد درد مامند پراستامول‌و بروفین است.در اکثر حالات تجویز آنتی بیوتیک سیستمیگ کافی است. در صورتیکه درد شدید باشد باید توسط غملیه جراحی شق و تخلیه صورت گیرد. اگر عملیه جراحی اجرا نشود درد و انتان دوام می‌نماید. البته تطبیقات رطب گرم (تربند با آب داغ) در پخته شدن و اخراج قیح کمک می‌نماید.
| نوع درمان | روش اجرا |
|---|---|
| درمان موضعی | تطبیق Povidin Iodin برای شستن ناحیه و تطبیق Mupirocin |
| درمان سیستمیک | در مریضانیکه ناقل سالم هستند از Rifampin 600mg/day استفاده میشود |
| فورانکل در مجرای گوش | شق اجرا نمی‌شود، آنتی بیوتیک موضعی تطبیق میشود |
| فورانکل در جوف بینی | از محلول Salin گرم استفاده میشود یا آنتی بیوتیک موضعی تطبیق میشود |
هشدار مهم
فشار دادن فورانکل سبب Thrombose و Meningitis شده می‌تواند. هرگز دمل را فشار ندهید و برای درمان به متخصص پوست مراجعه نمایید.