درماتیلومانیا (Skin Picking Disorder)
کندن تکراری جلد که باعث زخم، داغ (Scar) و ناراحتی روانی می‌شود. این صفحه برای آگاهی مراجعین و راهنمایی تداوی تهیه شده است.
تعریف
درماتیلومانیا یا اختلال کندن جلد حالتی است که فرد به‌طور مکرر و غیرقابل‌کنترل جلد خود را با ناخن یا ابزار می‌خراشد/میکند؛ با وجود آسیب و تلاش‌های ناموفق برای توقف.
علایم
- کندن/خراشیدن مکرر جلد، کندن کبره‌ها یا بخارهای روی
- زخم‌های باز، خون‌ریزی، داغ و تغییر رنگ
- ناتوانی در کنترل رفتار، احساس گناه پس از آن
- پوشاندن زخم‌ها، دوری از محیط‌های اجتماعی
محرک‌های شایع
- استرس، اضطراب، بیکاری ذهنی
- دیدن ناصافی/خشکی جلد، آینه‌نگری طولانی
- نور یا ذره‌بین، ابزارهای تیز در دسترس
- زمان‌های خاص (مطالعه، تماشای تلویزیون)
عوارض
- عفونت باکتریایی/ویروسی ثانوی
- داغ دائمی و PIH (تغییر رنگ پس از التهاب)
- اضطراب/افسردگی، کاهش اعتماد به نفس
گزینه‌های تداوی
| روش | جزئیات | نکتهٔ عملی/ایمنی |
|---|---|---|
| CBT با Habit Reversal Training | شناسایی محرک‌ها، جایگزینی رفتار (مثلاً توپ ضداسترس)، افزایش آگاهی بدنی | جلسات منظم با روان‌شناس؛ تمرین در خانه ضروری است. |
| داروهای SSRI (مثل فلوکستین، سرترالین) | کاهش وسواس/اضطراب؛ در موارد متوسط تا شدید | طبق نسخهٔ داکتر؛ عوارض/تداخلات بررسی شود. |
| مراقبت جلد | ترمیم‌کننده‌ها (پانتنول/سرامید)، آنتی‌سپتیک ملایم، ضدآفتاب | زخم‌های باز را تمیز و خشک نگه دارید؛ دستکاری نکنید. |
| پوشاندن ناحیه | بانداژ سبک، دستکش نخی در شب | ابزارهای تیز را از دسترس دور کنید. |
| مدیریت استرس | تنفس عمیق، مدیتیشن کوتاه، ورزش منظم، خواب کافی | روتین روزانهٔ آرام‌سازی تنظیم کنید. |
توجه: تشخیص و تنظیم دارو باید توسط داکتر جلدی و/یا روان‌پزشک انجام شود؛ خودتداوی توصیه نمی‌شود.
چک‌لیست مراقبت خانگی
- آینه‌نگری طولانی را محدود کنید؛ نور شدید را کم کنید.
- دست‌ها را مشغول نگه دارید: توپ ضداسترس، کش، قلم.
- جلد خشک را با مرطوب‌کنندهٔ بی‌عطر محافظت کنید.
- زمان‌های پرخطر را شناسایی و جایگزین برنامه کنید.
- پیشرفت خود را در یک دفترچه/اپ ثبت کنید.
چه وقت به داکتر مراجعه کنیم؟
- زخم‌ها عفونی، دردناک یا بدبو شده‌اند.
- ناتوانی در توقف رفتار، تأثیر بر کار/تحصیل.
- علایم اضطراب/افسردگی قابل‌توجه.
- نیاز به دارو یا گمان اختلال همزمان (OCD، ADHD).
سوالات متداول
آیا این فقط یک «عادت بد» است؟
خیر؛ یک اختلال شناختهشدهٔ روانپزشکی است و تداوی مؤثر دارد.
آیا داغها تداوی میشوند؟
بسته به نوع داغ؛ گزینهها شامل سیلیکون ژل، میکرونیدلینگ، لیزر و کریمهای ترمیمکننده است—پس از کنترل کندن.
آیا ویتامین/مکمل کمک میکند؟
فقط بهعنوان مکملِ سبک زندگی؛ شواهد قوی وجود ندارد. محور اصلی، روانتداوی و مدیریت محرکهاست.
نیاز به مشورهٔ تخصصی دارید؟
برای ارزیابی و پلان تداوی شخصی با داکتر جلدی وقت بگیرید. مراقبت روان‌شناختی و جلدی به‌صورت هماهنگ ارائه می‌شود.